İlginç bir radyoteleskop var, yerdeki 305 m genişliğinde bir çukuru çanak olarak kullanıyor. Ancak dünya döndükçe gökyüzünü tarayabiliyor, Arecibo gözlemevi, SETI projesinden hepimiz biliyoruz.

Dünyanın en büyük çanağına sahip radyoteleskop. Bu gözlemevi aynı zamanda radar gökbilimi de yapıyor, ne demek yakındaki bir gökcismine radyo sinyalleri gönderiyor, ondan yansıyan sinyalleri kaparak hem onun uzaklığını büyük doğrulukla elde ediyor, hem de yansıma yapan yüzeyin haritasını çıkarıyor. Gezegenleri inceleyen uzay araçları da aynı yöntemle gezegenlerin haritasını çıkarır.

İlk kez 1991 yılında Arecibo Merkür'ün kuzey kutup yöresinin haritasını çıkarttı. İlginç bir şekilde bazı bölgelerde radyo sinyalleri daha fazla yansımıştı, buna radyo parlak bölgeler denir. Mariner uzay aracının çektiği fotoğrafla denkleştirince bu parlak bölgelerin krater çukurlarını gösterdiği anlaşılmıştı, fakat Mariner sadece gezegenin yarısını fotoğrafladığı için biraz şüphe ile su buzundan söz edilmişti. 2011 yılında Merkür çevresinde yörüngeye oturan Messenger uzay aracı gezegenin kutup bölgesinin haritasını iki kez çıkardı. Artık hiç şüphe kalmamıştı, tüm parlak alanlar tam krater tabanlarına oturuyordu.

Messenger üzerindeki Nötron tayfçekeri ile yapılan ölçümler bu alnda bol miktarda hidrojenin varlığını göstermişti. Daha sonya yüzey sıcaklığı ölçülünce de krater tabanlarında farklılık gözlendi. Tüm bu gözlemler krater çukurlarında su buzunun belirtileriydi. Güneşe çok yakın olan Merkür'de var olan suyun buharlaşması beklenir ama sözkonusu kutup bölgesindeki krater çukurları hiç güneş ışığı görmüyordu. Bunun nedeni de Merkür'ün dönme ekseni yörünge düzlemine hemen hemen diktir. Son yapılan çalışmalar ışığında enlemi 80 dereceden büyük kraterlerin içinde su buzunun varlığı kesinleşmiştir. Bu bölgeler fotoğrafta sarı renkte görülmektedir.

Biz derste gezegenleri anlatırken Ay ve Merkür gezegenin bir çok yönden birbirine çok benzer olduğunu sık sık vurgularız. Şimdi her ikisinin de kutup bölgelerindeki krater diplerinde su buzu olması bir başka benzerliklerini ortaya koymuş oldu. Diğer ilginç bir gerçek ise evrenin her köşesinde suyun varlığı gittikçe su yüzüne çıkıyor. Sevgilerimle...