Uzun zamandır bu konuda yazacağım diyordum ama bugüne dek geldik. Yıldızların çekim kuvveti nedeniyle sıcak gaz küreleri olduğunu biliyoruz. Fakat özellikle karanlık bir yerden parlak yıldızlara baktığımızda onları beş köşeliymiş gibi görürüz.

Yildiz 1Bazıları da 4, 6 veya 7 köşeli gibi görebilir. Bu olayı yıldızları göz kırpması hareketiyle sakın karıştırmayın ve ilk fırsatta deneyin bakalım siz de 4,5 köşeli görecek misiniz?

Yildiz 2Işığın bildiğiniz gibi hem parçacık yani foton hem de dalga hareketi ile yayıldığı laboratuarlarda kanıtlandı. Işığın dalga yapısı nedeniyle küçük bir delikten veya ince bir yarıktan geçirirsek ışık bükülerek çıkar ve karşısına bir ekran tutarsak karanlık ve aydınlık yapıda olduğunu görürüz. Fizikte ışığın bükülmesine kırınım (diffraction), ekranda meydana gelen aydınlık karanlık yapılara da girişim (interference) denir. Bu olayı üç boyutlu düşünürseniz olayı daha iyi görürsünüz. Kırınım ve girişim olaylarını daha iyi anlamak için lise fizik kitaplarına bakabilirsiniz.

Kirinim
KirinimYıldızdan gelen ışık göz bebeğinden içeri girdiğinde de kırınıma uğrar kırınım saçakları yani parlak alanlar arasında karanlık yapılar onu bize 5 köşeliymiş gibi gösterir. Benzer olay fotoğraf makinelerinin diyafram yapısında da vardır. Unutmayalım kırınım dalga boyunun bir fomksiyonudur, yani kırmızı ışık mor ışıktan daha fazla bükülür.

Girisim sacaklari 1

Girisim sacaklari 2

Göz merceğimizin içinde ince damarlar vardır ve bunları bazı noktalarda birleşirler, bunlara sütür çizgileri denir. Işık, objektiften geçtikten sonra, bu çizgilerle etkileşir ve sonuç olarak bir yıldızın çok farklı bir görüntü oluşturmasını sağlar, bu olay da onu beş veya daha çok kollu gibi gösterir. Gözdeki bu damar yapısı insandan insana farklılık gösterir, dolayısıyla iki insan aynı yıldıza baktığında farklı görür. Hatta sağ gözünüzün gördüğü görüntü ile sol gözünüzün gördüğü görüntü bile farklıdır.

Gozumuzun girisim sacaklari

Newton türü teleskopların ikincil aynalarını tutan çubuklar, benzer bir olayla kendisini o teleskop ile çekilen fotoğraflarda gösterir. Hubble Uzay Teleskobunun ikincil aynasını 4 çubuk tutmakta, dolayısıyla onun çektiği fotoğraflarda girişim saçaklarını çok belirgin olarak görürüz.

Hubble teleskobu

Hubble teleskobu ile cekilen gorsel

İşte bu 5 köşeli yıldız görünüşü tarihte bir çok dini inanış ve tarikatlarda çok önemli bir sembol olarak yer almıştır. İleride tarih bilgimi artırırsam bir yazımda da Pentagram konusunu yazarım. Sevgilerimle...