Bu kuyrukluyıldızın (KY) adı aslında C/2013 Us10 (Catalina), ben neden ona Katalina diyorum diye sorarsanız, bana güzel bir kızın adını anımsatıyor da ondan. ABD’de Tucson’un kuzeyinde bulunan Catalina dağlarına konuşlandırılan iki teleskop ile Avusturalya’da bir teleskobun ortak çalışması ile yürütülen bir projenin adı Catalina Gökyüzü taramasıdır.
Bu projede amaç, yere yakın geçen asteroidler ve güneş sistemine giren KY’ları keşfetmek. Robotik teleskopların kullanıldığı projede bir çok keşif yapılmıştır.
Katalina KY’ı 31 Ekim 2013 tarihinde bu projede keşfedilmiştir. İlk saptanan yörüngesi bir takım nedenlerden dolayı yanlış olmu ve daha sonra yapılan gözlemlerle doğru yörünge bulunmuştur. Katalina Oort bulutundan geliyor ve dönemi birkaç milyon yıldır. 15 Kasım 2015 tarihinde enberi noktasından saatte 167 000 km hızla geçti. O sırada Güneş’e 110 milyon km uzaktaydı, yani Venüs ile Dünya yörüngeleri arasında. Bugüne dek güney yarım küreden görünüyordu ama artık sabahları ülkemizden de görülecek. Aşağıda Katalina’nın güneş sistemi içinde yörüngesini görüyorsunuz.
Bu yeşil elbiseli güzeli Aralık ayından itibaren gözleyebileceğiz. Nasıl gözlenir diye sorarsanız bir ihtimal çıplak gözle görülebilir denmesine karşın küçük bir avcı dürbünü çok rahat gözleyebilirsiniz. Aşağıdaki grafikte 7 Aralık günü Güneş doğmadan biraz önce doğu yönüne bakarsanız Venüs gezegeninin yanında olacak. Unutmayın tüm güzeller bir araya toplanacak. Venüs’ün hemen yanında eskimiş hilal şekli ile Ay, biraz üstünde ise Mars, Katalina ile beraber olacak. Kafanınızı biraz daha yukarı kaldırırsanız Jüpiter size merhaba diyebilir.
17 Ocak 2016 tarihinde Yere en yakın konumdan geçecek. Bu sırada bize uzaklığı 108 000 000 km (0.72 GB). Aralık ayının ilk haftasından Ocak ayının ortasına kadar Katalina bize hemen hemen aynı parlaklıkta bakacak. Yapılan hesaplar 5 kadir yöresinde olacağı tahmin ediliyor. Son yapılan gözlemlerde kuyruğunun uzunluğu 800 000 km olduğu saptanmıştır. Enberi noktasından geçtiği için bundan böyle kuyruğu çok daha uzun olmalı.
Aşağıdaki grafikte Katalina hangi tarihte gökyüzünde nerede onu görüyorsunuz. Aralığın ilk haftasında bizim güzellerle beraber olurken daha sonra ayrılıyor ve parlak Arcturus yıldızının yanında geçiyor. Ne zaman tam yılbaşı gecesi ve bir sonraki gece. İşte gökyüzünün size gönderdiği yılbaşı hediyesi. Hemen karanlık bir yer bulun ve bu yeşil elbiseli kızı gözleyin. Ben aynı işi yapmak için Aralığın son haftasında Saklıkent’e gideceğim, siz de yılbaşı tatilinden yararlanarak köyünüze kaçabilirsiniz.
Katalina 2013 yılından bu yana gözleniyor ve saptanan parlaklıkları tarihe göre grafiğini çıkarırsanız buna KY’ın ışık eğrisi diyoruz. Aşağıda bu grafiği görüyorsunuz. Son günlerde güneşe yakın olduğu için parlaklık saptanmamış ama iki olasılık söz konusu, ya gözün görme sınırını geçecek 5 kadir olacak veya geçemeyecek 6. kadir parlaklığında olacak. Her durumda da küçük bir teleskop veya küçük bir avcı dürbünü ile görebilirsiniz. Bu şekilde bakıldığında göz genellikle yeşil elbisesini pek algılayamaz ama fotoğrafını çekerseniz onu elbisesi ve arkasındaki uzun kuyruğu ile yakalayabilirsiniz.
Birkaç önemli tarihi tekrarlayalım bir arada bulunsun:
1. 23 Kasım 2015 Katalina kuzey yarımküreden görülmeye başlayacak.
2. 7 Aralık 2015 Katalina venüs gezegenine ve Ay’a çok yakın olacak.
3. 31 Aralık 2015 Katalina yılbaşı hediyemiz Arcturus yıldızının yanında olacak.
4. 1 Ocak 2016 Katalina Arcturus’a çok yakın geçecek. onu görmek için büyük fırsat.
5. 15 Ocak 2016 Katalina Büyükayı takımyıldızının ucunda bulunan Alkaid, bir gün sonra da Mizar’ın yanından geçecek.
5. 17 Ocak 2016 Katalina dünyamıza en yakın konumu ama çok uzak, bize çarpmayacak, korkmayın…
Sevgilerimle…